Vriezenveense dorpsdichter Jan Doornbosch (*1768 - †1819)

Het Vriezenveense verleden verhaalt van een persoon die als dorpsdichter van Vriezenveen staat genoemd. Ik ken wel enkele Vriezenveense dichters, wiens dichterlijke erfenissen bij het Historisch Museum Vriezenveen bewaard blijven zoals enkele leden van de familie Kruijs, dr. L. Jonker, Guus Bethlem en meer recentelijk Herman Jansen en Derk Webbink (Wait'n Derk), maar een dorpsdichter met de naam Jan Doornbosch kende ik niet. Zijn naam duikt enkele keren summier en verspreid op in het boek "Ken uw dorp en heb het lief".

Jan Doornbosch was tuinman van beroep en kwam uit de gemeente Woerden. Hij werd in zijn Vriezenveense tijd wel 'n Doornboschdichter genoemd. Aan hem werd soms gevraagd om bepaalde gebeurtenissen of festiviteiten voor de historie in poëzie feitelijk en gevoelsmatig vast te leggen. Jan Doornbosch is in 1768 te Woerden geboren. Op 29 jarige leeftijd trouwde hij in 1797 te Jutfaas met de Vriezenveense Margarita Harwig, ze bleven daar enkele jaren wonen. Ze kregen drie kinderen, Gerardus, Dirk en Johanna, allen geboren of gedoopt in de regio Woerden-Jutfaas. Daarna verhuisde het gezin naar Vriezenveen waar ze eerst woonden aan het Westeinde 244. In 1808 verkocht Jannes Bom de westelijke helft van een pand, het huidige Westeinde 85, aan Jan Doornbosch. De oostelijke helft verkocht Jannes Bom aan ene Berent Schipper. Opmerkelijk is dat dit pand nu weer in handen is van de familienaam Schipper, althans als het zakenadres van fotograaf Stefan Schipper. Jan Doornbosch, zijn vrouw en kinderen leefden hun leven en zijn allen te Vriezenveen overleden en begraven.

Toen Lucas Jansen, een zakelijke notabele van de Rusluie, na een lang verblijf in Rusland van Sint Petersburg naar Vriezenveen terugkeerde, werd Jan Doornbosch gevraagd om de terugkeer van 'n dikk'n Jansen, poëtisch op te luisteren met een fraai gedicht. Hij deed aldus:

Maandag kwam de blijde mare

met de letters van uw hand

dat U op de reyse waare

na uw eygen vaderlant.

Ieder avont, elken morgen,

groeide het verlangen aan.

Zugten, wenschen en ook zorgen

Om u in welstand te ontfaan.

Viermaal was de zon gerezen

en ook bijna weer gedaald

't Mogt omtrent zes uuren wesen

Toen U blyd werd ingehaald

van uw waarde vrouw en kinderen

U vindt haar in alle in welstand weer

niets ziet ge dus in hen verminderen

dank zij daarvoor den Opperheer.

Welkom zegt men U met reden

na soo een langen afwesendheit

God schonk u sijn goedgunstigheden

Aen en nog geruimen tyd

met uw huisgezin en vrinden

Leef saam in vree en voorspoed voort

God doe U nimmer ondervinden.

Iets dat uw ruste stoort.

Andere werken van Jan Doornbosch zijn niet gevonden; hoewel ze er zeker zullen zijn (bij familie). Jan Doornbosch heeft aldus, als dorpsdichter, op basis van een oeuvre van minstens één werk, furore gemaakt en geschiedenis geschreven.

Door: Gert Pape