Bankoverval
In de Tweede Wereldoorlog pleegde Vriezenvener Derk Smoes de grootste bankroof, welke ooit in Nederland heeft plaatsgevonden.
Op woensdag 15 november 1944 pleegt het verzet een spectaculaire overval op het filiaal van de Nederlandsche Bank in Almelo. Onder het oog van de Duitsers wordt een bedrag van 46.150.000 gulden buit gemaakt. Het geld was bestemd om de snel slinkende stakingskas ter ondersteuning van de vele ondergedoken spoorwegmensen te spekken.
De spectaculaire bankroof haalde in die dagen de wereldpers, maar voor de
verzetstrijders was het simpelweg een manier om aan geld te komen. Door
een dom toeval konden de overvallers al enkele dagen na de overval worden
aangehouden. Deze heldendaad, die Derk Smoes en sommige van zijn deel-
genoten later het leven kostte, gaat echter de geschiedenis in als een groot
heldhaftig feit.
Wat er op die woensdag de 15e november 1944 gebeurde en wat de overval betekende voor het verzet, werd later verfilmd.
Hieronder vindt u een overzicht met meer informatie over de grootste bankroof uit de Nederlandse geschiedenis:
Dialect
Tussen 1200 en 1600 oefende Westfalen een grote culturele invloed uit op Oost-Nederland. Deze invloed had gevolgen voor de taal in Twente. De Twentse dialecten werden langzaam maar zeker gewestfaliseerd. In de 12de of 13de eeuw vestigden kolonisten zich ten noorden van Almelo. De eerste kolonisten spraken waarschijnlijk Hollands en latere groepen misschien Fries-Gronings.
De Vriezenveense kolonisten namen het gewestfaliseerde Twentse over. Dit Twents, dat men in Vriezenveen ging spreken, werd in de loop der eeuwen nauwelijks meer beïnvloed doordat het dorp in een geïsoleerde positie verkeerde en de bevolking een gesloten traditionele boerengemeenschap vormde. Na 1600 nam de Westfaalse invloed in Twente af en de gewestfaliseerde Twentse dialecten kwamen onder invloed van andere talen te staan. Zo niet in Vriezenveen. Het resultaat is dat de oudere Vriezenvener heden ten dage nog een dialect spreekt dat nergens meer te beluisteren valt. Omdat Vriezenveen een open gemeenschap geworden is met contacten die niet bij de gemeentegrens ophouden, en veel bewoners niet meer uit Vriezenveen afkomstig zijn, betekent dit dat het dialect aan het verdwijnen is.
De vereniging 'Oud Vriezenveen' houdt zich onder andere met het Vriezenveense dialect bezig en poogt dat in ere te houden.
Grote brand
In het museum vindt u uitvoerige documentatie over de Grote
Brand die Vriezenveen op 16 mei 1905 teisterde en later het
hele land wist te beroeren.
Door een vonk die vrijkwam toen een onachtzame timmerman
zijn pijp opstak, brandden in een paar uur tijd 228 huizen, twee
kerken en het gemeentehuis aan de noordkant van Vriezenveen
af. Er vonden geen persoonlijke ongelukken plaats, maar er was
wel heel veel leed. 1600 inwoners waren opeens dakloos.
Voor het gemeentehuis werden koningin Wilhelmina en haar
echtgenoot ontvangen. Zij staken 3 dagen na het uitbreken van
de brand de Vriezenveners met hun bezoek een hart onder de
riem. Ook doneerden ze een forse gift voor de opbouw van het geteisterde dorp. Dit was de aanzet tot een landelijke steunactie.
Hieronder vindt u een overzicht met meer informatie over de Grote Brand van Vriezenveen:
