Over 't Vjenne en het vurig kraaien van de rode haan

Wanneer vroeger de klokken buiten de gezette tijden luidden dan was dat meestal de zo gevreesde kraai van de rode haan. Die uitdrukking wordt vanaf de 15e eeuw al geassocieerd met een heftig vuur, met vlammen en lichterlaaie. Die rode haan is een lont en zijn gretige vonken waaien mee op de straffe wind om panden, gelegen aan weerszijden van de Dorpstraat, te verslinden. De kraai van die rode haan heeft in de historie van Vriezenveen meermalen luid en groots geklonken.

Iedere zichzelf respecterende Vjenneman met enig historisch ruggengraat weet wel van de rampspoed, die 't Vjenne in 1905 overviel. Hij kent die gebeurtenis als "De grote brand van Vriezenveen". Een titel die niet helemaal juist is, want van die grote branden zijn er meer geweest.

De eerste grote brand van Vriezenveen was op 1 oktober 1814. Veertien woningen werden in de as gelegd en ook wat schuren. Het gemeentehuis heeft daarbij waarschijnlijk ook schade opgelopen. Dat vermoeden baseert men op het feit dat de akten van de burgerlijke stand over de periode 1 januari t/m 30 september 1814 eerst niet beschikbaar waren. In opdracht van de landelijke overheid werden die openbare registers op 15 november opnieuw ingesteld en achteraf, met terugwerkende kracht, alsnog opgemaakt.

De tweede grote brand was op 5 mei 1840, toen gingen er op het Oosteinde ruim 40 huizen in rook op en ook een paar schuren. De derde brand is dan de genoemde “grote brand” van 16 mei 1905. De climax in een rij van drie, qua opbouw en omvang vergelijkbaar met de ramp van Enschede. In totaal werden 228 gebouwen in de as gelegd. Woningen, boerderijen en twee kerken branden af waardoor 1600 mensen ineens dakloos werden. Het leger werd ingeschakeld voor de hulpverlening en zorgde met 116 grote tenten voor onderdak van gedupeerden.

Over deze brand is meer informatie te verkrijgen:

· De Vriezenveense schilder Bernhard Jaspers Fayer maakte er enkele imponerende schilderijen van.

· "Grote brand en de geschiedenis van de Vriezenveense brandweer " is de titel van een boek met uitgebreide informatie over de periode 1905 -2005 (H. Boonstra).

· "De grote brand in oude ansichten” is een kaartenboek, samensteller is H. Hosmar.

· bij een bezoek aan het Historisch Museum Vriezenveen.

Andere branden:

Op 16 oktober 1936 ontdekte men 's avonds laat brand in de molen van Dekker aan het Oosteinde. De brand was zo fel dat blussen geen zin meer had. Bijna een eeuw lang heeft deze windkorenmolen haar rondjes gedraaid. De molen stond destijds aan een waterleiding waar nu Boslandweg 8 is.

Op 4 juni 1945 werd Café Höfte (later het Wapen van Vriezenveen) door een ernstige brand grotendeels vernield. De brand, die in het achterhuis ontstond, greep snel om zich heen. Dankzij hulpvaardige handen werd een groot gedeelte van de inboedel gered. Het voorste gedeelte van het gebouw werd gedeeltelijk gered.

Dankzij de voortgang is de vroegere combinatie van open vuur, rieten daken en zijen spek doorbroken en behoren massale branden tot het verleden. Bovendien beschikken we nu over een brandweer die goed is toegerust voor zijn taak en snel ter plaatse is om een brand al in de kiem te smoren.