Burgemeesters waken over archief

Het Historisch Museum Vriezenveen is gevestigd in een bijzonder pand. Tegenover de Grote Kerk stond het herenhuis van Herman Jansen (Jezienen Herman) waarin sinds 1880 de gemeenteadministratie werd ondergebracht. Bij de grote brand van 1905 viel het echter ten prooi aan de vlammen. De kluis en de registers van burgerlijke stand zijn gelukkig bewaard gebleven. Na de brand is op dezelfde plek een nieuw gemeentehuis gebouwd onder architectuur van Herder van Hellendoorn. Dit gebouw is nu ons museum. De oude raadszaal is nog geheel intact inclusief de bijzondere ramen die destijds door burgemeester Albarda geschonken zijn. Ook de balie bij de entree is nog te zien, naast de deur van onze kantoorruimte annex keukentje. Op de plek van de huidige toiletruimte waren vroeger twee cellen gesitueerd (de gevangenis). Op de eerste verdieping aan de voorkant bevond zich de burgemeesterskamer. De kluis is nog geheel in functie, nu niet voor de burgerlijke stand maar ten behoeven van ons archief, en het archief van ons museum is heel bijzonder. Daarom is het ook zo functioneel dat de afbeeldingen van alle burgemeesters van Vriezenveen op de muur van de kluis hangen. Alle burgemeesters waken dus over ons archief. Een aantal voorbeelden laten zien hoe bijzonder ons archief is. Het archief bevat bijvoorbeeld het reisjournaal van Johannes Ursinus Kruijs dat hij schreef in 1826 toen hij op 14 jarige leeftijd meereed met de huifkar van Vriezenveen naar St. Petersburg. Het archief bevat ook meer dan 300 brieven van Vriezenveense leerjongens die vanuit St. Petersburg brieven naar huis schreven (mobieltjes bestonden nog niet). Volgens Rinus Morsink, regisseur van theatergroep Barst uit Hengelo, hebben die een waarde vergelijkbaar met die van het dagboek van Anne Frank. De textielfamilie Jordaan heeft ons haar familiearchief toevertrouwd, inclusief een door het hof van de tsaar ondertekende permissie om destijds vrijelijk door heel Rusland te kunnen reizen. We beheren het Joods Archief uit Almelo en omstreken uit de periode 1860 tot 2010. Ook het familiearchief van de familie Smoes is in de kluis aanwezig, inclusief het briefje dat Derk Smoes na zijn arrestatie uit de trein gooide. Derk was de leider van de knokploeg die in 1944 de Nederlandse Bank in Almelo overviel ten behoeve van de stakende en ondergedoken spoorwegmensen. Het was de grootste bankroof ooit in Nederland. Ons archief is waardevol en niet vrijelijk toegankelijk. Wel is het uiteraard voor geïnteresseerden en voor studie beschikbaar. U kunt dan contact opnemen met Hessel Boonstra, de archiefbeheerder van ons museum.