Unieke textielmachines

De Rusluie verkochten met hun handel veel geweven linnen stoffen. Deze stoffen werden oorspronkelijk thuis op houten weefgetouwen geweven. Zo’n getouw is nog te zien in het Historisch Museum Vriezenveen. Het wordt bovendien nog gebruikt, bijvoorbeeld tijdens de Open Monumentendagen.

Jansen & Tilanus had naast weefgetouwen ook breimachines. Met de breimachines werd toentertijd tricot gemaakt voor het hoogwaardige NWO (Natuur Wollen Ondergoed) waarmee ze wereldwijd bekend werden. De eerste breimachine werd gekocht in 1874. Deze zeer unieke Franse plattricot machine, type Paget met 276 haaknaalden, staat eveneens in ons museum en is in Europa in bijna geen ander textielmuseum nog te vinden.

Ons museum bezit ook een uiteenlopende serie naaimachines aan de hand waarvan de ontwikkeling van deze machines en de diverse steken goed te volgen is. Te beginnen met een kleine 1 naalds rechtstikmachine tot aan de Amerikaanse negendraads flatlockmachines uit 1920.

Uit de gebreide stoffen werden in de knipzaal patronen gesneden die vervolgens door deze flatlockmachines met zeer rekbare kettingsteken aan elkaar werden genaaid tot perfect aansluitend elastisch tricot ondergoed. Overtollige stof werd daarbij gelijktijdig afgesneden.

Daarnaast staan er vlak- en rondbreimachines en twee kleine machines om sokken, kousen en sjaals te maken. Deze machines zijn deels opengewerkt waardoor het principe van rondbreien makkelijk kan worden uitgelegd. Op de textielafdeling draaien we een film die laat zien hoe het er vroeger op de fabriek van Jansen & Tilanus aan toe ging. Bovendien hangt er een hele grote foto van de confectiezaal van De Lange & Jonker aan de muur. En uiteraard kunnen we de producten laten zien die op deze machines gemaakt zijn waaronder het Jaeger ondergoed. Dr. Gustav Jäger was een Duitse reumatoloog waarvan Jansen en Tilanus de naam mocht gebruiken.

Vrijwel alle machines werken nog en kunnen gedemonstreerd worden. Zo ook de uit

Schotland afkomstige Singer borduurmachine van De Lange & Jonker, bestaande uit 6 gekoppelde rechtstikmachines uit 1908, die met een handgestuurde voeler (een zgn pantograaf) een patroon kunnen volgen. De Lange & Jonker was expert in geborduurde taferelen op tafellinnen en damast. Met de Singer borduurmachine zijn destijds, bij de geboorte van onze koning Willem Alexander, nog handdoeken gemaakt met zijn embleem erop.

Wilt u onze machines gedemonstreerd zien, dan is het handig hierover eerst een afspraak te maken.